อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย จังหวัดนครราชสีมา ประเทศไทย

Phimai Historical Park, Nakhon Ratchasima Province, Thailand

             อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย (Phimai Historical Park) เป็นปราสาทหินใหญ่ที่สุดในประเทศไทย สร้างด้วยรูปแบบศิลปกรรมขอมแบบบาปวนผสมผสานกับศิลปะแบบนครวัดที่มีความงดงาม เชื่อกันว่าปราสาทหินพิมายเป็นต้นแบบในการสร้างนครวัดที่เขมร

ประวัติ

             ปราสาทหินตั้งอยู่กลางเมืองพิมายซึ่งเป็นเมืองโบราณที่สำคัญของภูมิภาค มีเส้นทางคมนาคมเชื่อมโยงกับเมืองสำคัญทางตอนเหนือของลาวและทางตอนใต้ของขอม สันนิษฐานกันว่า “พิมาย” น่าจะมาจากคำว่า “วิมาย” หรือ “วิมายปุระ” ที่ปรากฏจารึกในภาษาขอมบนแผ่นหินตรงกรอบประตูที่ระเบียงคดด้านหน้าของปราสาท

             จากหลักฐานศิลาจารึกและศิลปะการสร้างบ่งบอกว่าเริ่มสร้างในสมัยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ประมาณช่วงศตวรรษที่ 16 สำหรับเป็นพุทธสถานในลัทธิมหายาน รูปแบบสถาปัตยกรรมเป็นแบบปาปวนผสมผสานกับนครวัด ต่อมาหลังสมัยของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 (พ.ศ.1724-1761)  อิทธิพลของวัฒนธรรมของเริ่มเสื่อมลง และมีการสสถาปนาอาณาจักรสุโขทัยในเวลาต่อมาทำให้เมืองพิมายหมดความสำคัญไปในที่สุด

             ในปีพ.ศ. 2479 กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนปราสาทหินพิมายเป็นโบราณสถานของชาติและเริ่มบูรณะในปี พ.ศ.2494 และ พ.ศ.2497 ได้มีการบูรณะองค์ปรางประธานอีกครั้งโดยได้รับเงินงบประมาณจากรัฐบาลฝรั่งเศสจนแล้วเสร็จในช่วงปี พ.ศ.2507 - 2512  แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 5 ได้กำหนดให้เมืองโบราณพิมายและปราสาทหินพิมายเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ ในปี พ.ศ.2529 โดยมีการอนุรักษ์และบูรณะเป็นอย่างดี

             ปราสาทหินพิมายมีลักษณะเป็นเวียงสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง 565 เมตร ยาว 1,030 เมตร ล้อมรอบด้วยคูน้ำมีประตูเมืองทั้งสี่ทิศ ภายในบริเวณปราสาทหิน มีโบราณสถานที่น่าสนใจหลายแห่ง ได้แก่

             คลังเงิน ปัจจุบันเหลือเพียงซากฐานอาคารขนาดใหญ่ ที่เรียกอาคารหลังนี้ว่าคลังเงิน เพราะเคยพบเหรียญสำริดโบราณซึ่งด้านหนึ่งเป็นรูปครุฑหรือหงส์อีกด้านอีกด้านเป็นอักษรโบราณ นอกจากนี้ยังพบทับหลังจำหลักเป็นรูปคนกำลังหลั่งน้ำมอบม้าแก่พราหมณ์ด้วย

             สะพานนาคราช เป็นทางที่ทอดนำไปสู่ตัวปรางค์มีนาคทอดตัวยาวเป็นราวบันได ชูเศียรทั้งเจ็ดแผ่พังพานเปล่งรัศมีอย่างสวยงาม

             พระระเบียง แต่ละด้านมีซุ้มประตูหรือโคปุระชั้นในอยู่กึ่งกลาง และที่สำคัญคือกรอบประตูด้านทิศใต้มีจารึกบนแผ่นหินเป็นอักษรเขมรโบราณกล่าวถึงการสร้างเมืองพิมาย

             ปรางค์ประธาน มีขนาดใหญ่ที่สุด สร้างขึ้นช่วงพุทธศตวรรษที่ 16-17 หันหน้าไปทางทิศใต้ต่างจากปราสาทขอมแห่งอื่นๆ สันนิษฐานว่าหันไปทางเมืองพระนคร สลักลวดลายต่างๆ เช่น ลายกลีบบัว ลายประจำยาม ก่อด้วยหินทรายสีขาวทำเป็นชั้นซ้อนขึ้นไปห้าชั้น

             ปรางค์พรหมทัต ก่อด้วยศิลาแลง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ภายในปรางค์พบประติมากรรมศิลารูปบุคคลขนาดใหญ่นั่งขัดสมาธิ ชาวบ้านเรียกกันว่าท้าวพรหมทัต แต่นักโบราณคดีเชื่อว่าเป็นพระบรมรูปของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 และพบผู้หญิงนั่งคุกเข่าที่ชาวบ้านเรียกว่า นางอรพิมพ์

             ปรางค์หินแดง ตั้งอยู่ด้านขวาของปรางค์ประธาน ก่อด้วยหินทรายสีแดง มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 17 ในสมัยพระเจ้าวรมันที่ 2 ซึ่งนับถือศาสนาพราหมณ์ลัทธิไวษณพนิกาย และได้พบศิวลึงค์ในหอพราหมณ์ซึ่งตั้งอยู่ติดกับปรางค์หินแดงถึงเจ็ดองค์ จึงสันนิษฐานว่าจะเป็นสถานที่ที่ประกอบพิธีทางศาสนาพราหมณ์

             สระน้ำหรือบาราย โบราณสถานเขมรมักมีสระน้ำหรือภาษาเขมรเรียกว่า บาราย เป็นสระที่ขุดขึ้นเพื่อกักเก็บน้ำไว้อุปโภคบริโภค บ้างก็เชื่อว่าเป็นสระน้ำศักดิ์สิทธิ์เพื่อใช้ในการประกอบพิธีกรรมบริเวณเมืองพิมายมีบารายอยู่หลายแห่ง

             ประตูชัย เป็นหนึ่งในประตูเมืองซึ่งมีอยู่ทั้งสี่ทิศ ประตูชัยอยู่ทางด้านทิศใต้ของปราสาทหินพิมายรับกับถนนโบราณที่ทอดมาจากเมืองพระนครในเขมร

             กุฏิฤๅษี ที่ปัจจุบันเหลือเพียงซากกำแพงศิลาแลงกับปราสาทเท่านั้น โดยบริเวณที่ตั้งกุฏิฤาษีเป็นจุดสิ้นสุดของถนนโบราณที่มีต้นทางจากเมืองพระนครในเขมร แต่ไม่เหลือร่องรอยถนนไว้ให้เห็นเพราะเป็นที่อยู่อาศัยของชาวบ้าน เชื่อกันว่ากุฏิฤๅษีเป็นอโรคยาศาลสร้างขึ้นช่วงรัชกาลพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ซึ่งเป็นยุครุ่งเรืองแห่งอาณาจักรขอม

             นอกจากเที่ยวชมปราสาทหินพิมายแล้ว หากมีเวลาควรแวะชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมายที่ตั้งอยู่ใกล้ๆ กัน ภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมายเป็นสถานที่จัดเก็บโบราณวัตถุที่สำคัญจากปราสาทแห่งนี้เอาไว้

สะพานนาคราช

บริเวณชาลาทางเดินเข้าสู่ปราสาทประธานภายใน

บริเวณชาลาทางเดิน

ทัศนียภาพปราสาทหินพิมาย

ปรางค์ประธาน

พระพุทธรูปปางนาคปรก

การเดินทางไปจังหวัดนครราชสีมา

             - รถยนต์ (Car/ Bus) การเดินทางโดยรถยนต์จากกรุงเทพฯ ไปจังหวัดนครราชสีมา มีระยะทาง 260 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง 40 นาที   

             - รถไฟ (Train) การเดินทางโดยรถไฟจากกรุงเทพฯ ไปจังหวัดนครราชสีมา ใช้เวลาเร็วสุดประมาณ 5 ชั่วโมง ทั้งนี้อาจใช้เวลานานกว่านี้ขึ้นอยู่กับประเภทของรถไฟ

การเดินทางไปอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย

             อุทยานประวัติศาสตร์พิมายอยู่ห่างจากตัวจังหวัดนครราชสีมา 60 กม. ใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์ประมาณ 1 ชั่วโมง หากไม่ได้เดินทางโดยรถส่วนตัวสามารถใช้บริการรถโดยสารประจำทางสาย โคราช – พิมาย จากสถานีขนส่งจังหวัด โดยนั่งไปลงด้านหน้าอุทยานประวัติศาสตร์พิมายได้เลย ค่าโดยสาร 50 บาท

เวลาทำการเปิด – ปิด

             เปิดทุกวัน เวลา 07.00 – 18.00 น.

อัตราค่าเข้าชม

             ชาวไทย 10 บาท ชาวต่างชาติ 40 บาท 

สิ่งที่ไม่ควรพลาดเมื่อไปเที่ยวอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย

             ชมสถาปัตยกรรมส่วนต่างๆ ที่งดงามภายในอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย และไม่พลาดชมจารึกภาษาขอมบนแผ่นหินตรงกรอบประตูที่ระเบียงคดด้านหน้าของปราสาท ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่กล่าวถึงการสร้างเมืองพิมาย

บรรยากาศภายในอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย 

เวลาที่เหมาะสมสำหรับการท่องเที่ยว

             สามารถเที่ยวได้ทั้งปี

ปราสาทหินพิมายสร้างเพื่อนเป็นพุทธสถานในลัทธิมหายาน รูปแบบสถาปัตยกรรมเป็นแบบปาปวนผสมผสานกับนครวัด

ข้อมูลอื่นๆ ที่ควรรู้

             ปราสาทหินพิมายมีการจัดงานประจำปี คือ “งานเทศกาล เที่ยวพิมาย” โดยจะจัดขึ้นประมาณช่วงเดือนพฤศจิกายนหรือตุลาคม ณ อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย เพื่อฉลองสมโภชเมืองพิมายที่มีอายุยาวนานนับพันปี และเพื่อบอกเล่าวิถีชีวิตของคนพิมายในสมัยโบราณ ภายในงานมีกิจกรรมที่น่าสนใจต่างๆ อาทิการแสดงแสง สี เสียง วิมายะปุระ The Musicals การแข่งขันเรือยาวประเพณีชิงถ้วยพระราชทานฯ ณ สนามแข่งขันเรือลำน้ำจักราช ตลาดย้อนยุค ของดีเมืองพิมาย 12 ตำบล การออกร้านจำหน่ายอาหารพื้นบ้าน ตลอดจนการแสดงมหรสพต่างๆ

             นักท่องเที่ยวที่สนใจไปเที่ยวชม อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย สามารถศึกษา ข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่

                         อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย จังหวัดนครราชสีมา ประเทศไทย

                         (Phimai Historical Park, Nakhon Ratchasima Province, Thailand)

                         ระดับความนิยม : 

                         อัตราค่าเข้าชม : ชาวไทย 10 บาท ชาวต่างชาติ 40 บาท  

                         เวลาทำการเปิด – ปิด : เปิดทุกวัน เวลา 07.00 – 18.00 น.

                         ตั้งอยู่ที่ : 341/3 อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

                         โทรศัพท์ : (+66) 044 471 535     

                         เว็บไซต์ : -

                         ข้อมูลอื่นๆ ที่ควรรู้ : พยากรณ์อากาศ https://www.accuweather.com

                                       ศูนย์ข้อมูลนักท่องเที่ยวจังหวัดนครราชสีมา https://nakhonratchasima.mots.go.th

                                       ศูนย์ข้อมูลการเดินทางจังหวัดนครราชสีมา https://www2.nakhonratchasima.go.th/content/cate/8

                                       ศูนย์บริการข้อมูลท่องเที่ยวประเทศไทย https://thai.tourismthailand.org