พระธาตุลำปางหลวง จังหวัดลำปาง ประเทศไทย

Phra That Lampang Luang, Lampang Province, Thailand 

             วัดพระธาตุลำปางหลวง (Pra That Lampang Luang) เป็นพระธาตุประจำปีฉลู มีความยิ่งใหญ่และสง่างาม เป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปางมาตั้งแต่สมัยพระนางจามเทวี นอกจากจะสร้างด้วยความงดงามประณีตแล้ว ยังได้รับการยกย่องว่าเป็นแหล่งรวมงานศิลปกรรมล้านนาที่สมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย โดยที่องค์ประกอบทางศิลปะหลายๆ อย่างไม่สามารถหาดูที่อื่นได้อีกแล้ว

ประวัติ

             วัดพระธาตุลำปางหลวงมีมาตั้งแต่สมัยพระนางจามเทวี หรือราวปลายพุทธศตวรรษที่ 20 เป็นวัดไม้เก่าแก่ที่มีสถาปัตยกรรมงดงามแบบล้านนา และมีความสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของไทย โดยได้มีการตั้งข้อสันนิษฐานว่า เดิมทีในเชียงใหม่และจังหวัดอื่นๆ ทางภาคเหนือคงมีโบราณสถานหลายแห่งที่สมบูรณ์ใกล้เคียงกับวัดพระธาตุลำปางหลวงอยู่ ทว่าพื้นที่เขตจังหวัดลำปางในอดีตไม่ค่อยได้รับผลกระทบจากสงครามระหว่างล้านนากับพม่ามากนัก วัดวาอารามสำคัญต่างๆ จึงไม่เสียหายและได้รับการดูแลอย่างสม่ำเสมอเรื่อยมา นอกจากเป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปางแล้ว พระธาตุลำปางหลวงยังเป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนปีฉลูด้วย

             ตามประวัติพระธาตุแห่งนี้เริ่มสร้างในปีฉลูและเสร็จสิ้นในปีฉลูเช่นเดียวกัน ที่ฐานขององค์พระธาตุลำปางหลวงเป็นบัวลูกแก้ว ส่วนองค์พระธาตุเป็นเจดีย์กลมทรงระฆังคว่ำ บ้างก็เรียกว่าเจดีย์แบบพุกามล้านนา ภายในองค์พระเจดีย์บรรจุพระเกศาและพระอัฐิธาตุจากพระนลาฎข้างขวาพระศอด้านหน้าและด้านหลัง ภายนอกปิดทองจังโกทั่วทั้งองค์เจดีย์ ส่วนยอดฉัตรนั้นทำด้วยทองคำมีลายสลักดุนเป็นลวดลายประจำยามแบบต่างๆ ซึ่งลักษณะเจดีย์แบบนี้ได้ส่งอิทธิพลต่อพระธาตุหริภุญไชย จังหวัดลำพูน และพระบรมธาตุจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ด้วย

             รอบๆ พระธาตุมีการล้อมด้วยรั้วเหล็ก โคมรั้ว มีซุ้มประตูโขงอยู่ทางทิศใต้ของพระธาตุ บริเวณรั้วทองเหลืองรอบองค์พระธาตุมีรูกระสุนปืนที่หนานทิพย์ช้างยิงปืนสังหารท้าวมหายศในช่วงพุทธศตวรรษที่ 23 ปรากฏอยู่ ภายในอาณาบริเวณอันกว้างขวางของพระธาตุลำปางหลวงประกอบด้วยวิหารสามหลัง ได้แก่ วิหารหลวง วิหารน้ำแต้ม และวิหารพระพุทธ  

             วิหารหลวง เป็นวิหารขนาดใหญ่สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2019 โดยเจ้าหมื่นคำเป๊ก ภายในมีซุ้มปราสาททองอันเป็นที่ประดิษฐานพระประธานคือพระเจ้าล้านทอง ด้านหลังเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าทันใจ บนแผงไม้คอสองมีภาพจิตรกรรมเก่าแก่งดงามเรื่องทศชาติและพรหมจักร วิหารพระพุทธ ไม่ปรากฏที่มาการสร้างแต่ประมาณการว่ามีอายุไม่ต่ำกว่า 700 ปี เดิมเป็นวิหารเปิดโล่ง หน้าบันเป็นลายดอกไม้ติดกระจกสี ภายในประดิษฐานพระประธานเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยขนาดใหญ่ อาคารก่ออิฐถือปูนพุทธศิลป์แบบศิลปะเชียงแสน และที่สำคัญยังปรากฏเงาพระธาตุภายในวิหารอีกด้วย   

             วิหารน้ำแต้ม คือวิหารที่ตั้งอยู่ทางด้านขวามือเมื่อหันหน้าเข้าหาวิหารหลวง วิหารแห่งนี้เรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่าวิหารภาพเขียนสี สร้างเมื่อ พ.ศ. 2044 เป็นวิหารเปิดโล่งที่เก่าแก่ที่สุดหลังหนึ่งในภาคเหนือ และคงรูปแบบของสถาปัตยกรรมไทยที่งดงาม เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำริดปางมารวิชัยหน้าตักกว้าง 1.25 เมตรสูง 1.25 เมตร โดยภายในวิหารไม่มีฝ้าเพดาน กำแพงด้านพระประธานเขียนภาพลายทองบนพื้นรักแดง มีภาพจิตรกรรมศิลปะล้านนาบนแผงไม้คอสองที่กล่าวกันว่าเก่าแก่ที่สุดและหลงเหลือเพียงแห่งเดียวในเมืองไทยอายุราวพุทธศตวรรษที่ 21 ภายในวิหารน้ำแต้มเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตหรือพระแก้วดอนเต้า และยังสามารถมองเห็นแสงหักเหปรากฏเป็นเงาพระธาตุและพระวิหารกลับหัว  

             วิหารพระพุทธ หรือ วิหารลายคำ ตามตำนานไม่ปรากฏว่าสร้างเมื่อใดและใครเป็นผู้สร้าง มีเพียงแต่การอ้างว่ามีมาก่อนแล้วประมาณ 700 ปีเศษ ภายในวิหารมีพระประธานองค์ใหญ่ที่มีความงดงามมาก เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยซึ่งเป็นศิลปะแบบเชียงแสน ก่อด้วยอิฐถือปูนลงรักปิดทอง หน้าตักกว้าง 209 นิ้ว สูง 225 นิ้ว

             นอกจากองค์ประกอบต่างๆ ที่สำคัญของวัดพระธาตุลำปางหลวงที่กล่าวมาแล้ว สิ่งหนึ่งที่เรียกว่าเป็นเอกลักษณ์สำคัญของสถานที่แห่งนี้ก็คือบรรดารถม้าชมเมืองที่ตกแต่งอย่างสวยงามคอยให้บริการแก่นักท่องเที่ยวอยู่บริเวณด้านหน้าวัดพระธาตุลำปางหลวง มีให้บริการตั้งแต่เช้าจรดเย็น โดยนักท่องเที่ยวสามารถกำหนดเส้นทางได้เองว่าต้องการนั่งไปที่ใดบ้าง ราคาขึ้นอยู่กับเส้นทางและระยะเวลาที่ใช้บริการ เช่น หากเลือกรอบวงเล็ก ราคา 200 บาท ใช้เวลา 20 นาที รอบวงใหญ่ ราคา 300 บาท ใช้เวลา 40 นาที  หรือหากเช่าเป็นชั่วโมง ราคาชั่วโมงละ 400 บาท 

รถม้า สัญลักษณ์ของจังหวัดลำปางบริเวณด้านหน้าพระธาตุลำปางหลวง

วัดพระธาตุลำปางหลวงอยู่ที่อำเภอเกาะคา ห่างจากตัวเมืองลำปางประมาณ 20 กิโลเมตร

วัดพระธาตุลำปางหลวงเป็นวัดไม้เก่าแก่สถาปัตยกรรมแบบล้านนาที่มีความสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของไทย

บันไดนาค

องค์พระธาตุลำปางหลวง

การเดินทางไปจังหวัดลำปาง

             - เครื่องบิน (Flight) การเดินทางโดยเครื่องบินจากสนามบินดอนเมืองและสุวรรณภูมิ ไปสนามบินจังหวัดลำปางใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง   15 นาที

             - รถยนต์ (Car/ Bus) การเดินทางโดยรถยนต์จากกรุงเทพฯ ไปจังหวัดลำปาง มีระยะทาง 600 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 7 ชั่วโมง 30 นาที   

             - รถไฟ (Train) การเดินทางโดยรถไฟจากกรุงเทพฯ ไปจังหวัดลำปาง ใช้เวลาเร็วสุดประมาณ 8 ชั่วโมง ทั้งนี้อาจใช้เวลานานกว่านี้ขึ้นอยู่กับประเภทของรถไฟ    

การเดินทางไปพระธาตุลำปางหลวง

             พระธาตุลำปางหลวงอยู่ห่างจากตัวเมืองลำปางประมาณ 20 กิโลเมตร หากไม่ได้เดินทางโดยรถส่วนตัว สามารถขึ้นรถสองแถวได้ที่ท่ารถเกาะคา แต่รถสองแถวนี้ก็ไม่ได้วิ่งไปถึงพระธาตุลำปางหลวง โดยรถสองแถวจะจอดที่หน้าโรงงานน้ำตาลแล้วต้องต่อรถมอเตอร์ไซค์ไปพระธาตุอีก วิธีที่สะดวกที่สุดคือเหมารถไปจากตัวจังหวัดลำปางเลยประมาณ 400 – 500 บาท

เวลาทำการเปิด – ปิด

             วัดพระธาตุลำปางหลวงเปิดทุกวันเวลา 07.30 - 17.00 น.

บรรยากาศส่วนต่างๆ รอบๆ บริเวณวัด

อัตราค่าเข้าชม

             ไม่เสียค่าเข้าชม

สิ่งที่ไม่ควรพลาดเมื่อไปเที่ยวพระธาตุลำปางหลวง

             สิ่งที่ไม่ควรพลาดเมื่อไปเที่ยวพระธาตุลำปางหลวงคือ กราบสักการะพระธาตุลำปางหลวง ชมความงดงาม เก่าแก่และทรงคุณค่าของวิหารให้ครบทั้งสามหลัง ทั้งวิหารหลวง วิหารน้ำแต้ม และวิหารพระพุทธ และชมพระธาตุกลับหัวอันเป็นหนึ่งในความมหัศจรรย์ที่น่าตื่นตาตื่นใจ

 
พระประธาน (พระเจ้าพระพุทธ)

เวลาที่เหมาะสมสำหรับการท่องเที่ยว

             สามารถเที่ยวได้ตลอดทั้งปี

 
พระเจ้าล้านทองที่ประดิษฐานอยู่ในวิหารหลวง (รูปซ้าย) ที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตหรือพระแก้วดอนเต้า พระพุทธรูปปางสมาธิแบบล้านนาที่สลักด้วยหยกสีเขียว (รูปขวา)

ข้อมูลอื่นๆ ที่ควรรู้

             หนานทิพย์ช้าง คือวีรบุรุษของชาวลำปางผู้รวบรวมพลทำการต่อสู้ทัพเจ้ามหายศจากพม่า โดยหนานทิพย์ช้างได้ลอบเข้ามาในวัดและใช้ปืนยิงท้าวมหายศซึ่งเป็นผู้นำทหารพม่าและเป็นเจ้าเมืองลำพูน (ในขณะนั้นเป็นเมืองขึ้นของพม่า) แล้วตีทัพลำพูนแตกพ่ายไป ปัจจุบันยังปรากฏรอยลูกปืนอยู่บนรั้วทองเหลืองที่ล้อมองค์พระธาตุเจดีย์ ต่อมาหนานทิพย์ช้างได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น พระยาสุลวะลือไชยสงคราม เจ้าผู้ครองนครลำปาง และเป็นต้นตระกูล ณ ลำปาง เชื้อเจ็ดตน ณ เชียงใหม่ ณ ลำพูน ณ น่าน

             นักท่องเที่ยวที่สนใจไปเที่ยวชม พระธาตุลำปางหลวง สามารถศึกษา ข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่

                         พระธาตุลำปางหลวง จังหวัดลำปาง ประเทศไทย

                         (Phra That Lampang Luang, Lampang Province, Thailand)

                         ระดับความนิยม : 

                         อัตราค่าเข้าชม : ไม่เสียค่าเข้าชม     

                         เวลาทำการเปิด – ปิด : วัดพระธาตุลำปางหลวงเปิดทุกวันเวลา 07.30-17.00 น.

                         ตั้งอยู่ที่ :  271 ตำบลลำปางหลวง อำเภอเกาะคา จ.ลำปาง

                         โทรศัพท์ : (+66)  0 5324 8604    

                         เว็บไซต์ : -

                         ข้อมูลอื่นๆ ที่ควรรู้ : พยากรณ์อากาศ https://www.accuweather.com

                                       ศูนย์ข้อมูลนักท่องเที่ยวจังหวัดลำปาง https://lampang.mots.go.th

                                       ศูนย์ข้อมูลการเดินทางจังหวัดลำปาง http://www.lampang.go.th/travel/goto.htm

                                       ศูนย์บริการข้อมูลท่องเที่ยวประเทศไทย https://thai.tourismthailand.org